موانع مشارکت اولیا در امور مدرسه
چنانچه مشارکت را گذر از تفکر سنتی اداره ی امور به حساب آوریم ، بدیهی است برای تحقق آن دشواری های وجود داشته باشد . مشارکت ، نگاه قدرت طلبانه و ساختار های سنتی اداره را به مبارزه می طلبد ، بنابراین طبیعی است خود این ساختار ها از جمله موانع اصلی مشارکت به حساب آیند . موانع مشارکت اولیا در امور مدرسه ، در قالب انجمن اولیا و مربیان را ، می توان از دو منظر مورد توجه قرار داد :
1 – موانع مشارکت اولیا از سوی مدرسه
2 – موانع مشارکت از سوی اولیا
موانع مشارکت اولیا از سوی مدرسه
در هر مجموعه ای مدیر به عنوان اثر گذار ترین عامل در موفقیت آن در دست یابی به اهداف قلمداد می شود . از این رو نگاه مدیر مدرسه به انجمن اولیا و مربیان و مشارکت اولیا در امور مدرسه نقش اساسی در نزدیکی یا دوری اولیا به مدرسه ایفا می کند . نگاه مشارکت جویانه ی مدیران موجب استفاده ی مطلوب از ظرفیت ها ی اولیا می گردد و آ نها نیز با نگاه خدمت به فرزندان خویش با مدرسه ارتباط صمیمی برقرار نمو ده ، در رفع موانع و مشکلات آموزشی و پرورشی ، از هر گونه اقدامی دریغ نمی کنند . بر عکس ، نگاه منفی مدیران به مشارکت اولیا موجب فاصله گرفتن آ نها از مدرسه می شود و عملأ حل مسائل و مشکلات آموزشی و پرورشی مدرسه به آسانی صورت نمی گیرد . به طور خلاصه موانعی که از سوی مدرسه بر سر راه مشارکت اولیا در امور ایجاد می شود ، به قرار زیر است :
1 – نگاه سنتی مدیر به اداره ی مدرسه
2 – آشنا نبودن مربیان به مزایای مشارکت اولیا .
3 – احساس نا توانی در هدایت اولیا به سمت فعالیت های آمو ز شی و پرورشی .
4 – ترس از مداخله ی بیجای اولیا در امور مدرسه .
5 – نگاه منفی مدیر به حضور اولیا در مدرسه .
6 – ترس از کم شدن قدرت مدیر یا به عبارتی قدرت طلبی مدیر .
7 – نگاه سنتی به انجمن اولیا و مربین مدرسه .
8 – عدم انگیزه ی مدیر در جلب مشارکت اولیا .
موانع مشارکت از جانب اولیا
عدم مشارکت اولیا در امور مدرسه به عوامل متعددی بستگی دارد که از جمله ی مهم ترین آنها عوامل فرهنگی و اجتماعی و عدم آگاهی اولیا نسبت به حقوق خویش است . بسیاری از اولیا معتقدند که مسئولان مدرسه ارزشی برای عقاید و نظریا ت آموزشی و پرورشی آنها قائل نیستند . بسیاری از اولیا نیز تعلیم و تربیت را وظیفه ی دولت می دانند و هر گونه مسئولیتی در این زمینه را از خود سلب می کنند . برخی به تجربه دریافتند که مسئولان مدرسه از طریق انجمن اولیا و مربیان مدرسه تنها نگاه اقتصادی به آنها دارند و در دیگر امور هیچ حقی برایشان قائل نیستند . عواملی از این نوع و عدم آگاهی اولیا نسبت به حقوق خویش و فرزند خود موجب گردیده است که ارتباط اولیا و مربیان از انسجام لازم برخوردار نباشد . در نتیجه ی این امر ، عدم موفقیت لازم در تعلیم و نربیت کودکان ، نوجوانان و جوانان بوده است . به طور خلاصه ، برخی موانع مشارکت از سوی اولیا عبارتند از :
1 – عدم آگاهی از مزایای مشارکت .
2 – عدم آگاهی از حقوق خویش در قبال مدرسه .
3 – ترس از درخواست کمک مالی به مدرسه .
4 – ترس از موضع گیری خشونت آمیز مسئولین مدرسه در قبال ارائه ی عقاید و نظریات آموزشی و پرورشی .
5 – نداشتن فرصت مشارکت .
6 – عدم آگاهی نسبت به چگونگی مشارکت .
7 – باور داشتن به مسئولیت پذیر بودن فرزند در دوره ی راهنمایی ، ذبه ویژه دبیرستان .
8 – احساس بی توجهی نسبت به عقاید و نظریات آنها توسط مسئولین مدرسه .
به جز موانع فوق که در ارتباط اولیا با مدرسه مورد توجه قرار گرفتند ، موانع دیگری نیز باعث عدم مشارکت اولیا در امور مدرسه می گردد که از جمله ی آنها فقدان مکان مناسب برای حضور اولیا در مدرسه و برقراری ارتباط با مربیان ، فقدان قوانین و مقررات شفاف در زمینه ی حقوق اولیا ، کم توجهی برخی مدیران آموزش و پرورش در استان ها و مناطق به انجمن اولیا و مربیا ن ، عدم استفاده ی مناسب از رسانه های ارتباط جمعی از جمله تلویزیون در جهت اطلاع رسانی در این زمینه کمبود منابع و امکانات انجمن اولیل و مربیان را می توان ذکرکرد .
راه کارهای افزایش مشارکت اولیا در مدرسه
برای مشارکت اولیا در امور مدرسه ، تدوین راهبردی مبتنی بر سازمان دهی و اتخاذ سیاست ها و خط مشی هایی که بتواند مشارکت حد اکثری اولیا رغا به دنبال داشته باشد ، از اهمیت و ضرورت خاص برخوردار است . البته سیاست مشارکتی باید با سیاست های تغییر نگرش مدیران و اولیا نسبت به برقراری ارتباط با هم افزایش انگیزه در آنها همراه باشد تا نتایج اثر بخش حاصل شود . در کنار اقدامات فوق برخی از راه هایی که موجب افزایش مشارکت اولیا می شود عبارتند از :
1 – زمان کافی برای مشارکت اولیا وجود داشته با شد . در این جهت ، دولت می تواند با تصویب قانونی ، حضور اولیا ، به ویژه پدران را در زمان برگزاری انتخابات انجمن اولیا و مربیان مدرسه و نیز تشکیل جلسات عمومی انجمن در طی سال ، به مدت 8 ساعت قانون مند نموده ، جزء زمان کار آنها به حساب آورد .
2 – باز نگری در قوانین و مقررات موجود در زمینه ی ارتباط اولیا با مدارس و تدوین قوانین مرتبط با موضوع ، در سطحی بالاتر از آموزش و پرورش ، از جمله در هیأ ت محترم دولت یا مجلس محترم شورای اسلامی ، با توجه به نیاز ها و الزامات فرا روی جامعه .
3 – هدایت قانون مند مدیران آموزش و پرورش از جمله مدیرا ن مدارس در جهت جلب مشارکت های اولیا و ارزیابی از عملکرد آنها در این زمینه .
4 – پخش برنامه های مناسب از طریق رسانه های ارتباط جمعی ، به ویژه تلویزیون ، برای تبیین مزایای مشارکت اولیا در امور مدرسه .
5 – افزایش منابع و امکانات انجمن اولیا و مربیان برای اجرای برنامه های مرتبط با جذب مشارکت های اولیا .
منبع مجله پیوند فروردین و اردیبهشت 1387
مقدمه
مشارکت اولیا در فعالیت های آموزشی و پرورشی ، به رابطه مؤ ثر آن ها با مدارس بستگی دارد . مشارکت بخشی از فرایند تعلیم و تربیت را شکل می دهد ، بر نظام یاددهی – یادگیری تأ ثیرات قابل ملاحظه ای دارد و روند آموختن را متأ ثر می سازد ارتباط با مدرسه ، چنان چه با ظرافت و دقت همراه باشد ، به دانش آموزان کمک می کند اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند و در فعالیت های یاد گیری مؤ فق تر عمل نمایند . به معلم یاری می دهد تا با ویژگی های رفتاری دانش آموزان آشناتر شود و ارتباطی مؤثر با آنان برقرار کند . به اولیا کمک می کند تا از عملکرد فرزندشان در مدرسه و در زمینه های آموزشی و پرورشی بیشتر آگاه شوند و به نظام کلی مدرسه کمک می کند تا با کاهش مسا ئل مربوط به یادگیری و مشکلات انضباطی دانش آموزان ، محیطی سالم تر و مناسب تر برای فرایند آموزش و پرورش به وجود آورد .
فرایند های مهم نظام آموزش و پرورش ، از جمله : اجتماعی شدن ، فرهنگ آموزی و تکوین شخصیت ، از یکدیگر جدایی ناپذیرند . این فرایند ها ابتدا در خانه شکل می گیرند و سپس در آموزشگاه و غالبأ ، هم زمان با هم تقویت شده ، به وسیله ی سایر نهاد های اجتماعی ادامه پیدا می کنند . همکاری خانه و مدرسه در شکل گیری این فرایند ها منجر به تربیت فردی می شود که ضمن پایبندی به ارزش های جامعه و دفاع از آن ، با مسؤلیت پذیری از عهده ی وظایفی که برایش در نظر گرفته می شود ، به خوبی بر آید و وجودش در رشد و توسعه ی جامعه مفید و مؤثر باشد . در این نوشتار ، با بیان مفهوم ارتباط و چگونگی برقراری ارتباط مؤثر با مدارس و ضمن اشاره ای کوتاه به تارخچه و اهداف انجمن اولیا و مربیان ، به بررسی اهمیت و ضرورت مشارکت اولیا در فعالیت های آموزشی و پرورشی ، موانع مشارکت اولیا و اراءه برخی از راه کارهای افزایش مشارکت می پردازیم .
مفهوم ارتباط
ارتباط عبارت است از رابطه ی بین دو یا چند نفر ، به منظور انتقال اطلاعات . به عبارتی ، ارتباط ، نوعی فعالیت دو طرفه است که در آن تلاش می شود هدفی مشخص تحقق پیدا کند .
ارتباط مؤثر ارتباطی است که از طریق آن شیوه ی نفوذ بر دیگران آزمایش شود . از طریق این نوع ارتباط ، توافق و تفاهم تقویت شده ، عملکرد های افراد ، با تلاش و کوشش بی دریغ و با عشق به عمل مطلوب ، همرا می گردد .
چگونگی ارتباط مؤثر با مدارس
برای برقراری ارتباط مؤثر با هر مجموعه ی سازمانی نیاز به شناخت اهداف ، وظایف و قوانین و مقررات حاکم بر آن مجموعه است . در آموزش و پرورش جامعه ی ما هدف های هر دوره ی تحصیلی ( ابتدائی ، راهنمائی تحصیلی و متوسطه ) به شکل کلی در زمینه های اعتقادی ، اخلاقی ، فرهنگی ، هنری ، اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی ، علمی ، آموزشی و زیستی مشخص شده اند و در هر یک از زمینه ها اهداف عملیاتی تر شده ، همه ی کوشش ها و تلاش ها را در تدوین درس ها و چگونگی تدریس به خود اختصاص می دهند . اگرچه این هدف ها از تعداد بسیار زیاد بر خوردارند و تحقق هر یک از آن ها نیازمند تخصص ویژه در زمینه ی تعلیم و تربیت بوده ، برنامه ریزی های راهبردی و عملیاتی خاص را می طلبد ، ولی آگاهی اولیا از آن ها می تواند موجب ارتباط مؤثرشان با مدارس گردد .
هم چنین برای دست یابی به این هدف ها ساختار های مختلفی تعریف شده اند ، مهم ترین آ نها مدارس می با شند که به طور مستقیم امر تعلیم و تربیت کودکان و نو جوانان را به عهده دارند . مدرسه ، اصلی ترین رکن تعلیم و تربیت شناخته شده است که با همکاری کلیه ی کا رکنان و با مشارکت دانش آموزان و اولیای آ نان زیر نظر مدیر مدرسه اداره می شود ( آیین نامه ی اجرایی مدارس ، مصوب شورای عالی آموزش و پرورش ) .
برای اداره ی مطلوب مدرسه ارکان و شوراها یی تعریف شده است که عبارتند از : 1 – مدیر مدرسه 2 – شورای مدرسه 3 – انجمن اولیا و مربیان 4 - شورای معلمان 5 – شورای دانش آموزان .
از جمله سا ختار های تعریف شده در آموزش و پرورش ، انجمن اولیا و مربیان است که نقش آن برقراری ارتباط بین خانه و مدرسه و ارتقای کیفیت فعالیت های آموزشی و پرورشی می باشد . برای برقراری ارتباط مؤثر میان خانه ومدرسه ، شناخت اجمالی اولیا از انجمن اولیا و مربیان و مزایای مشارکت آن ها در قالب انجمن های مدارس ، امری ضروری است .
آشنایی با انجمن اولیا و مربیان
انجمن اولیا و مربیان که مهم ترین جایگاه ارتباط اولیا با مدرسه است ، در سال 1326 ، با نام « انجمن خانه و مدرسه » کار خود را آ غاز کرد. در آن زمان ، در 9 بند وظایفی برای انجمن تعیین گردید . در مرامنامه نیز انجمن به عنوان سازمانی غیر انتفاعی و غیر دولتی و بدون تعصبات مذهبی ، طبقاتی ، نژادی و سیاسی در نظر گرفته شد که صرفأ جنبه ی تربیتی و همگانی داشت . اگر چه تقریبأ همه ی اهداف انجمن خانه و مدرسه به جنبه های تربیتی ، از طریق برقراری ارتباط صحیح بین مدرسه و خانه ، توجه داشت ، ولی نگاه صرفأ مادی مدرس به مشارکت اولیا باعث فاصله گرفتن خانواده ها از مدارس شد . این موضوع به نوبه ی خود سبب گردید که مدارس ، مهم ترین پایگاه خود برای شناخت نیاز های روحی و روانی دانش آموزان ، یعنی خانواده را از دست بدهند و در نتیجه نسبت به تعلیم و تربیت آینده سازان جامعه از موفقیت کم تری برخوردار شوند . این مشکل و ضرورت های نظام آ موزش و پرورش موجب شد اساسنامه ی انجمن اولیا و مربیان در سال 1367 ، با اهداف رویکردی جدید به تصویب شورای عالی آموزش و پرورش برسد . در این اساسنامه نیز اهدافی هفت گانه برای انجمن در نظر گرفته شد . بر اساس تعریف ، انجمن مؤسسه ای قلمداد شد که زیر نظر مدیریتی منصوب شده توسط وزیر آموزش و پرورش ، با عنوان قاءم مقام وزیر و با بهره مندی از مشارکت و همیاری همه جانبه ی مردم به عرصه ی خدمات تربیتی می پردازد
در نگاهی اجمالی به اهداف انجمن اولیا و مربیان در می یابیم که قانون گذار با توجه به ابعاد مختلف ارتباط بین خانه و مدرسه ، تربیت صحیح و اصولی کودکان ، نوجوانان و جوانان را مطابق با فرهنگ و نیاز های جامعه ی اسلامی ، مد نظر داشته و خانواده را به عنوان یکی از ارکان تربیت صحیح فرزندان محسوب کرده است . بنابراین ، دست یابی به اهداف یاد شده تنها در سایه ی مشارکت گسترده و عمیق اولیای دانش آموزان در تعلیم و تربیت امکان پذیر است . به عبارتی ، همه ی اولیا باید در امور مدرسه مشارکت فعالانه داشته باشند و با هماهنگی میان خانه و مدرسه در رفع نیاز های جسمی و روحی و روانی دانش آموزان مؤثر واقع شوند . برای ایجاد چنین مشارکتی باید شناخت نسبتأ بالایی از ضرورت ، موانع و مشکلات پیش روی مشارکت اولیا و مربیان وجود داشته باشد .
ضرورت مشارکت اولیا در امور مدرسه
نظام مشارکت ، عاملی برای در هم شکستن موانع رشد و پیشرفت و ایجاد فضایی مناسب برای انس و همدلی و اتفاق نظر اولیا و مربیان است و با ایجاد محیطی گرم و صمیمی برای دست یابی به خواست های مشترک خانه و مدرسه ، که همانا تربیت صحیح نسل آینده می باشد ، تلاش و کوشش داوطلبانه و همگانی را به همراه می آ ورد . حضرت علی (ع) می فرمایند : « اندیشه ی مردان را به هم بیفزا و آن را که نزدیک تر به صواب و دورتر از شک و شبهه است ، برگزین . هر آن که به رأ ی حود متکی شد ، خویشتن را به خطر افکنده و هر کس برای اندیشه های تاب آغوش گشود ، موارد خطا را خواهد شناخت .»
امام خمینی (ره) در زمینه ی رابطه ی اولیا و مربیان می گویند : « مادران و پدران توجه داشته باشند که آنان از همه کس مؤثرتر برای نجات فرزندانشان از گرداب جهل و فساد می باشند . به همین جهت دلسوزانه و متعهدانه با اساتید فرزندانشان در تماس باشند و آنان را در این امر یاری نمایند و از آنان یاری بگیرند . امیدوارم این نونهالان ، استقلال فرهنگی ، سیاسیب و نظام فردای ما را تأمین کنند و ما را از شر ابر قدرت ها نجات دهند و پایه گذار جهان سوم راستین با شند . » ( پیام حضرت امام خمینی به مناسبت آغاز سال تحصیلی مهر 1361) .
یاری رساندن اولیا به مدرسه و یاری گرفتن آن ها از مربیان ، تأ ثیر مستقیم بر میزان یادگیری مباحث علمی – فرهنگی و به کار گیری آن ها در زندگی اجتماعی کودکان ، نوجوانان و جوانان خواهد داشت . مدرسه می تواند با اطلاعاتی که از والدین درباره ی فرزطندشان می کند ، با وضعیت روحی و جسمی دانش آموز آشنا شود و رفتار مناسب را نسبت به او در پیش گیرد و در مسیر فرهنگ و تاریخ جامعه قدم بردارد ، دانش اموز را با مزایای عاطفه ، مهر و محبت آشنا سازد و یکدلی ، یکرنگی ، صداقت ، صمیمیت ، مردم داری و سایر فضایل اخلاقی را در او ایجاد کرده ، تحکیم بخشد و در صورت نیاز با سایر ارگان ها و نهاد های تربیتی جامعه در جهت رشد و تکامل بیش تر دانش آموزان همکاری کند . یاری گرفتن اولیا از مدرسه نیز موجب شناخت بیش تر آن ها از توان علمی – آموزشی و وضعیت تربیتی فرزندانشان می گرد د و با برقراری ارتباط آگاهانه با مدرسه اقدامات لازم را در جهت رشد و کمال آنان انجام می دهند . این یاری گرفتن ها موجب تعامل بیش تر میان اولیا و مربیان می گردد و باعث می شود شناخت و درک عمیق تری نسبت به یکدیگر و روش های تربسیتی حاکم بر خانه و مدرسه پیدا کنند و هماهنگ تر عمل نمایند .
نا هماهنگی میان روش های تربیتی خانه و مدرسه برای کودکان ، نوجوانان و جوانان تبعات منفی به همراه دارد . این موضوع موجب دو گانگی و شاید چند گانگی شخصیت آ نها می گردد . آ نان باید در خانه به خواست ها و تمایلات والدین توجه داشته باشند تا بتوانند حمایت آ ن ها را کسب کنند و در مدرسه نیز سعی کنند خود را در چهار چوب قوانین و مقررات مدرسه و خواست های مربیان قرار دهند . در این وضعیت دانش آموز دچار نوعی سر در گمی شده ، نمی داند کدام یک از دو نهاد تربیتی درست عمل می کنند . بدین ترتیب نقش سلیر عوامل تأثیر گذار بر شخصیت او ، از قبیل گروه همسالان ، تلویزیون ، ماهواره ، اینترنت و ... پر رنگ تر می شود و او را به سویی خواهند کشاند که می خواهند .
تعامل اولیا با مدرسه همه ی فعالیت ها ی دانش آموز را تحت الشعاع قرار خواهد داد . وقتی پدر یا مادری به مدرسه مراجعه می کند فرزندش احساس غرور و سر بلندی می نماید و نیز خود را مقید به رفتار های پسندیده می سازد . او احساس می کند والدینش به او و مربیان مدرسه احترام گذاشته اند ، در نتیجه او نیز برای مدرسه و معلمانش احترام قائل خواهد شد . نوعی روحیه ی اجتماعی پیدا می کند و نسبت به جامعه و مسائل مربوط به آن احساس مسؤلیت می نماید . دانش آموزان تا اندازه ای مدرسه را شبیه خانه و خانه را شبیه مدرسه می دانند ، حال چنانچه انتظارات ایهن دو از دانش آموز شبیه به هم و رفتارشان در یک جهت باشد ، بهترین وضعیت برای تربیت صحیح آینده سازان جامعه رقم می خورد . به طور خلاصه مزایای مشارکت اولیا در امور مدرسه عبارتند از :
- تأ کیدی است بر شأن و منزلت انسان ها .
- موجب خود کنترلی دانش آموز می گردد .
- دل و ذهن اولیا را نسبت به مدرسه ، به زبانشان پیوند می دهد .
- موجب افزایش هماهنگی و همکاری خانه و مدرسه می گردد .
- موجب تحکیم شخصیت سالم در اولیا و مربیان می شود .
- روابط واقع بینانه میان اولیا و مربیان گسترش می یابد .
- دانش آموزان در یاد گیری مطالب درسی احساس مسؤلیت بیش تری می کنند .
- مدرسه راحت تر اداره می شود .
- وقت مربیان آزاد تر می شود ( به جای پرداختن به کنترل دانش آموزان ، به برنامه ریزی و هدایت مدرسه اهتمام می ورزند ) .
مزایای فوق و ده ها مزایای دیگر مشارکت اولیا در امور مدرسه ، نهایتأ منجر به بهبود شرایط آموزشی ، فرهنگی و اجتماعی می شود که این امر حال و آینده ی جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد .
چراهای شگفت انگیز جهان
کدام جانور بهترین مادر را دارد ؟
نوزاد گوریل بهترین مادر دنیا را دارد ؛ چون با آن که جثه ای بزرگ و ظاهری زشت دارد ، با نوزادانش به مهربانی رفتار می کند . او تا سه سالگی به بچه هایش شیر می دهد و مدت زیادی هم از آن ها نگهداری و مراقبت می کند .
o میمون های بزرگ ، گوریل ها ، شامپانزه ها ، اوران اوتان ها و گیبون های ماده ، همه از خانواده ی میمون های بی دم و معمولأ برای نوزادانشان مادران بسیار خوبی هستند .
کدام جانور بدترین مادر را دارد ؟
فاخته ی اروپایی ، زحمتی برای بزرگ کردن نوزادانش نمی کشد . این مادر تنبل در لانه ی بقیه ی پرندگان تخم می گذارد و آن ها به جای او از تخم هایش نگهداری می کنند .
وقتی جوجه ها از تخم بیرون می آیند نیز ، همین پرنده آن ها را بزرگ می کند .
o فاخته معمولأ در آشیانه پرندگانی تخم می گذارد که تخم های آن ها شبیه تخم های خودش است .
کدام جانور نوزادان خود را زندانی می کند ؟
منقار شاخی نوکی خمیده دارد . وقتی منقار شاخی ماده در سوراخ درختان تخم می گذارد ، پرنده ی نر به او کمک می کند تا دهانه ی سوراخ را ببندد . او قسمتی را برای عبور منقارش باز می گذارد تا از آن طریق به بچه هایش غذا دهد .
o زباب مادر نیمه وقت است . این جانور هر از گاهی وارد لانه می شود تا به بچه هایش غذا بدهد .
کدام جانور نر نوزادانش را به دنیا می آورد ؟
اسب ماهی ماده ، تخم هایش را درون کیسه ای در شکم اسب ماهی نر قرار می دهد . اسب ماهی نر تا زمان تولد ، آن ها را در کیسه خود نگه می دارد . در هنگام تولد نوزادان ، صدها اسب ماهی کوچک از شکم اسب ماهی نر بیرون می پرند .
کدام جانور با پاهایش روی تخم می خوابد ؟
هر سال در اواسط فصل زمستان ، پنگوئن امپراطور ماده یک تخم می گذارد و پنگوئن نر این تخم را بین پاها و پر هایش نگه می دارد تا در فصل بهار ، جوجه پنگوئن سر از تخم بیرون آورد .
نوزاد کدام جانور به مادرش می چسبد و از او آویزان می ماند ؟
نوزاد لمور ماداگاسکار ، هفت ماه اول زندگی خود را روی کول مادرش به طور آویزان به سر می برد . او خود را محکم به مادرش می چسباند و با او در تمام جنگل از این سو به آن سو می پرد .
نوزاد کدام جانور در پرورشگاه عمومی می ماند ؟
ماراها نوزادان خود را در لانه های عمومی و گروهی نگه می دارند . به این ترتیب ، بچه خرگوش ها تنها نمی مانند و وقتی مادر یکی از آن ها برای غذا دادن به بچه هایش به آن جا می رود ، از حال بقیه ی بچه خرگوش ها هم با خبر می شود .
o ماراها مثل بعضی جونده های پادراز ، از جمله خوکچه ی هندی در آمریکای جنوبی زندگی می کنند . آن ها هیچ وقت برای دیدن بچه هایشان به داخل لانه نمی روند ؛ باکه سوت می زنند و بچه ها از لانه خارج می شوند.
بزرگترین پرورشگاه دنیا کدام است ؟
در غار براکن واقع در ایالات متحده آمریکا ، بیش از بیست میلیون خفاش وجود دارد . خفاش های ماده ، نوزادان خود را روی هم می گذارند تا گرم بمانند . آن ها چنان به هم می چسبند و فشرده قرار می گیرند که در هر متر مربع سه هزار نوزاد جا می گیرند .
o خفاش گوش های تیزی دارد . او با این گوش ها می تواند صدای فریاد نوزادش را در میان میلیون ها نوزاد دیگر که در غار هستند تشخیص دهد.
چرا شب پره ها دور چراغ پرواز می کنند ؟
شب پره ها به هنگام پرواز ، به کمک نور ماه و ستاره ها جهت یابی می کنند . اگر مقدار زیاد نور مثل نور یک لامپ آنها را از مسیرشان منحرف کند ، آن ها مدام به دور آن نور می چرخند . گاهی هم بال هایشان در اثر بر خورد به لامپ داغ می سوزد .
کدام جانور چرب ترین شیر را به نوزادش می دهد ؟
شیر فک هارپ شبیه سس مایونز است . این شیر که دوازده بار چرب تر از شیر گاو است ، به قدری مغذی است که نوزاد فک با سرعت تعجب آوری رشد می کند .
o بیش تر نوزادان فک در مناطق بسیار سرد و یخبندان به دنیا می آیند ؛ اما چون بدنشان از یک لایه ی ضخیم چربی پوشیده شده است . سرما را احساس نمی کنند .
کدام جانور لانه ای بسیار تمیز دارد ؟
شاید لانه ی بیش تر جانوران تمیز باشد ؛ اما گورکن در این کار همیشه برنده ی جایزه اول است ! در واقع گورکن های بالغ مرتبأ علف ها و برگ های خشک بستر بچه هایشان را عوض می کنند و سوراخی دور از لانه می سازند که اعضای خانواده از آن به عنوان توالت استفاده می کنند .
چه تفاوتی بین کوسه ماهی و دلفین وجود دارد ؟
o با این که دو جانور شبیه هم هستند ، اما به دو گروه جانوری متفاوت تعلق دارند . کوسه ماهی جزو خانواده ی ماهی ها و دلفین ها ، جزو پستانداران طبقه بندی می شوند.
o انسان به دلفین هیچ شباهتی ندارد ؛ اما با این حال ، دلفین ها جزو پستانداران هستند !
o اگر جانوری با شش تنفس کند و به بچه هایش شیر بدهد ، پستاندار است . بیشتر پستانداران ، روی بدنشان مو دارند .
چه تفاوتی بین قورباغه و وزغ وجود دارد ؟
قورباغه ها معمولأ پوستی صاف و لزج و پاهای بلندی برای پریدن دارند . بیشتر وزغ ها پوستی بر آمده دارند و راه می روند .
چه تفاوتی بین تمساح و کروکودیل است ؟
کروکودیل ها ، آرواره های بلند و نوک تیز دارند . دندان های آن ها بسیار بزرگ است و وقتی آرواره ی خود را می بندند ، دندان هایشان در طرفین دهان قرار می گیرند .
اسکلت کدام جانوران خارج از بدن آن ها قرار دارد ؟
اغلب جانوران کوچک ، پوست سختی دارند که استخوان بندی خارجی آنها نامیده می شود . این استخوان بندی خارجی ، بدن نرم جانور را مثل یک استخوان بندی واقعی نگه می دارد و از آن محافظت می کند .
o جانوری که استخوان بندی خارجی دارد . برای رشد خود ابتدا باید آن استخوان بندی را بشکند و اسکلت جدیدی بسازد .
کدام نوع ماهی ها می توانند از درخت بالا روند ؟
گل خورک ها ، ماهی های بسیار عجیبی هستند . آن ها با باله هایشان که شبیه پاست ، از درخت بالا می روند و به وسیله ی باد کش های شکمی به درخت می چسبند .
یک مورچه خوار ئر روز چه تعدادی مورچه را می تواند بخورد ؟
یک مورچه خوار در هر روز می تواند تا 30000 مورچه را بخورد ! این جانور با زبان چسبناک بسیار بزرگ خود می تواند هر بار 500 مورچه را بگیرد . مورچه خوار ، مورچه ها را نمی جود ؛ بلکه همه را می بلعد ؛ چون دندان ندارد .
o مورچه خوار های بزرگ روی مچ هایشان راه می روند ؛ چون پنجه هایشان بسیار بلند و نوک تیز هستند . آن ها از پنجه هایشان برای خراب کردن لانه ی مورچه ها استفاده می کنند .
پرنده ها چگونه پرواز می کنند ؟
پرنده برای پرواز کردن ، بال های خود را به هم می زند بال ها مثل بادبان که قایق را روی آب به حرکت در می آورد ، پرنده را در هوا به پرواز در می آورد . بعضی از پرنده ها برای صرفه جویی در مصرف انرژی ، روی هوا سر می خورند ، یعنی وقتی به سرعت کافی رسیدند ، بال هایشان را باز می کنند تا جریان آرام هوا آن ها را با خود ببرد .
o مرغ مگس تنها پرنده ای است که می تواند به عقب پرواز کند . او به جلو ، پهلو و سر و ته هم می تواند پرواز کند !
o باد خورک ها تقریبأ تمام عمر خود را در پرواز به سر می برند . آن ها حتی در هنگام پرواز هم می خوابند !
o پرنده ها هم مثل هوا پیما ها باید قوی ولی سبک وزن باشند . به همین سبب استخوان هایشان تو خالی و مثل کاغذ نازک است .
هر پرنده چند پر دارد ؟
هر چه پرنده بزرگتر باشد ، پرهای آن هم بیشتر است . یک مرغ مگس تقریبأ 900 پر و یک قو 25000 پر دارد ! پرهای پرنده ها اندازه ها و شکل های گوناگونی دارند . کرک ها ی نرم پرنده ، بدنش را گرم نگه می دارند و بقیه ی پر هایش او را از باران محافظت می کنند . پرهای ضخیم تر هم به او قدرت پرواز کردن می دهند .
بزرگترین عقاب کدام است؟
بزرگترین و قوی ترین عقاب ، هارپی است . او حتی از یک سگ دانمارکی نیز بزرگتر است . این عقاب که در جنگل های گرمسیری آمریکای جنوبی زندگی می کند ، میمون ها را با چنگال های مرگبار خود از میان درخت ها بیرون می کشد و شکار می کند .
متعارفین وسیله خود آزاری و دیگر آزاری
هوشیار باشید تا دیگران در عمل به قرآن از شما پیشی نگیرند . علی (ع)
همه افتخار ما این است که مسلمانیم و پیرو منطق قرآن ، " ولدینا کتاب ینطق بالحق و هم لا یظلمون " 10
همیشه در تبیین احکام الهی به این حقیقت اذعان داریم که خالق ما شارع و حاکم ماست و تمامی امر و نهی های الهی در جهت خیر و صلاح فردی و اجتماعی و نیل به سعادت و فلاح است .
بر همین اسا س ، با تعمق در احکام الهی در میابیم که تمامی آنچه که بر جسم ، روان و اجتماع انسانها ضرر می رساند به عنوان آفتهای رشد مکروه و حرام محسوب شده و بر عکس همه آنچه که برای جسم ، روان و اجتماع انسانها مفید است به مثابه عوامل رشد ، مستحب و واجب تلقی گردیده است .
لذا ، به دلیل توجه و تأ کید بر این اصول استوار و منطقی و فطری است که اسلام به عنوان یک دین جاودان بر فراز عصرها و نسلها همواره چون کانون نور ، با طراوت و تازگی هدایتگر ره جویان گمشدگان و تشنگان حقیقت بوده است .
اینک ، در پاسداری از قاموس قرآن و ارزشهای والا و احکام متعالی و حیات بخش اسلام ، بر دانش آموختگان و دست پروردگان مکتب اسلام است که با ترویج منطق قر آن و عمل به احکام آیینه ی حق نما باشند .
بی تردید از جمله آفتهای رشد جسمانی روانی و اجتماعی مصرف مشروبات الکلی ، مواد مخدر و استعمال دخانیات است . متأ سفانه امروزه متداولترین این آفتها در جامعه ، مصرف سیگار این وسیله خود آزار و دیگر آزار است .
مصرف فزاینده "سیگار " علاوه بر آنکه متضمن ضررهای قابل توجه اقتصادی است تأ ثیرات سوء آن در ابعاد جسمانی ، روانی و اجتماعی قابل توجه می باشد . 2
از نظر جسمانی ، علاوه بر آن که دود سیگار موجب انواع بیماریها و معلولیت ها در فرد سیگاری می گردد ، اطرافیان او نیز بطور مستقیم و غیر مستقیم از ضررهای جدی دود سیگار در امان نمی باشند . تأ ثیر سوء دود مسموم سیگار در دستگاه تنفسی اطرافیان ، بخصوص ضرری که از این بابت متوجه مردمک چشم و بینایی معاشران و مجاوران فرد سیگاری می شود ، فوق العاده قابل توجه می باشد . 3 همین اساس امروزه در غالب کشورهای جهان بخصوص کشورهای آمریکا و اروپا ، کشیدن سیگار در اماکن عمومی ، نظیر ادارات و مؤ سسات ، مراکز آموزشی ، مدارس و دانشگاهها ، سالنهای ورزشی ، وسایل حمل و نقل عمومی و ... ممنوع اعلام شده است . دریغا که ما خود می بایست پرچمدار چنین نهضتی بودیم !
در باب مسائل اجتماعی و تربیتی "سیگار کشی " سخن فراوان است . در این جا به ذکر چند نکته کوتاه اکتفا می کنیم .
عادت نامطلوب سیگار کشیدن ، بهداشت روانی فرد را مختل نموده ، اصرار او در این جهت شخصیت وی را متزلزل می کند . فرد سیگاری هرگز نمی تواند الگوی رفتار مطلوبی برای اطرافیان ، بویژه کودکان و نوجوانان باشد .
رفتاری که خارج از اراده انسان شرطی شده باشد هرگز دارای ارزش و احترامی نخواهد بود . فرد سیگاری نه تنها شخصیت خویش را در هاله ای از دود محبوس می کند ، بلکه دیگران را نیز معذب می نماید .
حقیقت این است که "سیگار " سر نخ غالب انحرافات شخصی و شخصیتی است . گرچه ادعا نمی شود که هر شخص سیگاری دچار اختلال یا انحراف شخصیتی است ، اما بر این مدعا سخت استواریم که اکثریت افرادی که دچار انواع بزهکاریها و جرایم اجتماعی شده و می شوند سیگاری هستند !
کمتر کسی است که معتاد به هروئین ، تریاک و... شده ، حرکت در چنین راه تار ، سیاه و نا صوابی با آتش سیگار آغاز نگشته باشد !
کوتاه سخن آنکه ، دیگر وقت آن رسیده که با همه ی ادله و بینه های علمی ، عقلی و منطقی موضع دولت و کار گزاران جامعه اسلامی و حامیان منطق قرآنی را در زمینه آفت بزرگ رشد جسمانی روانی و اجتماعی انسانها یعنی "سیگار " برای همه جهانیان ، نسل امروز و فردا روشن کرده ، برای کنترل و ریشه کن ساختن این آفت ، تدابیر و تمهیدات لازم را همراه با به تصویب رساندن قوانین مناسب فراهم نماییم . بدون تردید تصویب کلیات طرح منع تدریجی استعمال دخانیات در جامعه ، خود بشارت بزرگی بود که از طرف مجلس محترم شورای اسلامی به امت آزاده ایران داده شد .
1 – سوره مؤمنون
2 – در ایران روزانه بیش از 200 میلیون تومان از طریق مصرف دخانیات هدر می رود .
3 – سالانه 5 / 3 میلیون نفر در جهان و 47 هزار نفر در ایران به علت مصرف دخانیات جان خود را از دست می دهند .
آموزش مجازی
آموزشی است که روی اینترنت و به وسیله ی رایانه صورت می گیرد . استفاده از اینترنت به عنوان ابزار مهمی در آموزش ، به سرعت در حال گسترش است . اجرای فناوری های جدید در آموزش و پرورش ، اشکال غنی و جدید ی در فرایند یاددهی – یاد گیری ایجاد کرده است و دامنه ی آن از گنجاندن فناوری وب در درسهای حضوری گرفته تا ایجاد دوره های یاد گیری از را ه دور ، گسترده شده است .
امروزه آن چه بیش از همه در مراکز آموزشی کشور مشاهده می شود ، ضرورت دستیابی به آموزشی است که تمام سنین و همه ی افراد بتوانند از آن استفاده کنند . آموزش مجازی می تواند این امکان را فراهم کند . در این نوع آموزش ، به طور کلی هر اندازه هدف های آموزشی از پیش تعیین شده ، واضح تر ، واقعی تر و نزدیکتر به بازده آموزشی تعریف شده باشند ، به همان نسبت فعالیت های یادگیری نیز مؤ ثر تر و مفید تر خواهد بود .
تفاوت تدریس معلم محور و تدریس مجازی
تدریس معلم محور ، آموزشی ساختار یافته ، منظم و مهارت مدار برای گروهی معین است . در این رویکرد آموزشی ، معلم بیشترین نقش را در سازمان دهی و هماهنگ کردن فعایت های آموزشی دارد ؛ فعالیت هایی چون تعیین و تحلیل مهارتها ، هدف ها ، محتوا ، چگونگی نمایش مهارت و ارائه ی اطلاعات و تمرین هایی که برای کسب مهارت لازم هستند . اگر چه برای فعالیت های مشترک معلم و دانش آموز در زمینه های گوناگون ، فرصت هایی وجود دارد ، اساسأ این نوع آموزش معلم مدار است .
در تدریس مجازی ، دانش آموزان بر اسا س برنامه ی درسی که در اختیار آنان قرار دارد ، شخصأ مطالعه می کنند و گام به گام پیش می روند . آموزش مجازی ، تدریسی دانش آموز محور است ، زیرا در این رویکرد ، فعالیت اصلی در فرایند تدریس ، بر عهده ی دانش آموزان است . معلم برای دست یابی دانش آموزان به هدف های آموزشی ، به هیچ وجه شخصأ به انتقال اطلاعات نمی پردازد ،د بلکه برنامه های درسی و فعالیت های آموزشی را به گونه ای سازمان دهی و طراحی می کند که دانش آموزان بتوانند به صورت خود گردان به مطالعه و یاد گیری بپردازند . این روش ، روشی انعطاف پذیر است که در آن به نیاز ها و توانایی های دانش آموزان توجه زیادی می شود .
در کل ، هدف نهایی این نیست که تدریس مجازی جایگزین تدریس سنتی شود و یا اینکه آموزش مرسوم و سنتی به آموزش مجازی تبدیل شود . در واقع ، استفاده از امکانات برای بهبود یاددهی – یادگیری بیشتر مد نظر است ، نه جایگزین کردن روشهای جدید.
کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات
امروزه آ موزشی که با نیاز های افراد و جامعه متناسب و هماهنگ باشد ، بسیار مهم است . دنیای امروز با شبکه های اطلاعاتی به هم پیوند خورده است و دیگر نمی توان مانند گذشته به امر آموزش نگاه کرد . با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات ، در جامعه و در نظام آموزشی ، نوعی محیط یاددهی – یادگیری فراهم خواهد شد که در آن همه ی فراگیران با خلاقیت ذهنی و تفکر منطقی ، برای به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور کسب دانش و پرورش مهارت های مورد نیاز در جهت رسیدن به آرمان های شخصی ، تحقق هدف های آموزشی و مشارکت فعال در جامعه ی مبتنی بر دانش اطلاعات ، توانایی لازم را داشته باشد .
برای تغییر روش های سنتی و تکراری ، معلمان باید از توانایی های لازم برای استفاده مؤ ثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردار باشند و با علاقه و انگیزه آن را پی گیری کنند . در واقع ، معلمان نیاز دارند که برای بهبود فرایند یاددهی – یادگیری در کلاس درس ، تحقیق کنند . از این رو ، با استفاده از فناوری های اطلاعاتی می توانند ، به امر تحقیق و پژوهش بپردازند .
فناوری اطلاعات و ارتباطات ، به مثابه بخشی از فرایند یادگیری ، به سه شکل به کار می رود : هدف ، رسانه ، و ابزاری که غالبأ برای سازمان و مدیریت در مدرسه ها مورد استفاده قرار می گیرد . کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش به صورت یک هدف ، به یادگیری فناوری اطلاعات اشاره دارد و عمدتأ به صورت دری های خاصی از قبیل آموزش رایانه یا انفورماتیک ، سازمان می یابد . فناوری اطلاعات و ارتباطات به مثابه ای برای تدریس و یادگیری نیز هست . رسانه ای که از طریق آن معلمان می توانند تدریس کنند و فراگیرندگان یاد بگیرند . به علاوه ، معلم ممکن است به عنوان بخشی از محیط نرم افزاری یا ابزار فردی و برای تحقق هدف های آموزشی ، از فناوری اطلاعات و ارتباطات استفاده ی ابزاری کند ، بدون اینکهدانش آموزان را ببیند یا احساس کند . فناوری اطلاعات و ارتباطات به مثابه رسانه ، به اشکال گوناگون ظاهر می شود ؛ اشکالی مانند تمرین های علمی ، شبیه سازی ، تدریس خصوصی ، نظام های یادگیری انفرادی ، تهیه و تدوین آزمون و ...
پژوهش ها نشان داده است ، هنگامی که معلم و دانش آموز هر دو از فناوری اطلاعاتی به عنوان نوعی رسانه یا ابزار اشتراکی و ارتباطی استفاده می کنند ، بهترین نتایج ممکن به دست می آید [ هیوس و همکاران ، 1998 ] .
نتیجه گیری
نظام آموزشی همواره ، با چالش هایی مواجه است که افراد را برای جامعه ی اطلاعاتی آماده کند و یکی از مهم ترین هدف های آ ن، دسترسی به اطلاعات است . در شرایط فعلی ، دسترسی برابر و آزاد به آموزش و پرورش ، برای هر شخص ، تقریبأ غیر ممکن است . بنابراین ، می توان نتیجه گرفت که دسترسی برابر به آموزش و پرورش ، در آینده ی نزدیک ، چالش های متعددی برای نظام آموزشی جامعه ایجاد می کند .
اگر تعادل جدیدی بین روش های معلم محوری و دانش آموز محوری برای تدوین فرایند یادگیری مورد نیاز باشد ، فناوری اطلاعات و ارتباطات به مثابه ابزاری برای ایجاد تغییرات اساسی به منظور تکامل جامعه ، کاربرد خواهد داشت . هم چنین ، فناوری اطلاعات و ارتباطات به منزله ی حمایتی در فرایند یاد گیری ، راه حل های جدیدی برای مقابله با چا لش هایی که تعلیم و تربیت با آن روبرو می شود ، ارائه خواهد داد . اداره ی حجم زیادی از اطلاعات ، طراحی راهبرد های یاد گیری برای تسهیل یادگیری اثر بخش و اطمینان یافتن از این که همه ی شهروندان در انتخاب و کار کردن با اطلاعات ماهرند ، از جمله کاربردهای ICT در نظام آموزشی است .
امروزه علوم و دانش بشری به حدی است که هیچ کس نمی تواند ادعا کند بر همه ی آن ها تسلط دارد . از این رو ، بدیهی است که هیچ معلمی به آن اندازه آگاه و دانا نیست که پاسخ همه ی سؤ الات فراگیرندگان خود را بداند تا بتواند همه ی نیاز های اطلاعاتی آن ها را برآورده کند ، در حالی که همین معلم می تواند ، با شناخت و آگاهی از پایگاههای اطلاعاتی ، با دنیائی از علوم و دانش بشری مرتبط باشد و علاوه بر دسترسی به آن ها ، هم چنین ، معلمان باید به دانش آموزان کمک کنند تا به یادگیری فناوری های جدید ، اطلاعات مورد نیاز خود را جمع آوری ، سازمان دهی ، و تجزیه و تحلیل کنند و نسبت به کیفیت و منبع کسب اطلاعات ، با تفکر انتقادی برخورد کنند . به عبارت دیگر ، از توانائی رسانه ای بودن فناوری اطلاعات و ارتباطات ، به بهترین وجه ممکن بهره بگیرند . فناوری اطلاعات و ارتباطات ، فواید بسیاری برای یادگیرنده و معلم در بر خواهد داشت . این فواید شامل : منابع یادگیری مشارکتی ، فضای یاد گیری مشارکتی ، ترویج و ارتقای یاد گیری جمعی ، و حرکت به سمت یادگیری مستقل و خود گردان است . زمانی که موضوع فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدرسه ها مطرح می شود ، تو سعه ی مهارت های معلمان در استفاده از فناوری اطلاعات ، به مثابه یکی از عوامل مهم برنامه ، مورد توجه قرار می گیرد .
مدرسه های مؤ فق در زمینه ی فناوری اطلاعات و ارتباطات ، مدرسه هایی هستند که فراتر از فناوری ، مسیری را تعیین و طراحی می کنند که از طریق آن ، یادگیری بهبود می یابد ، تفکر خلاق ایجاد می شود ، مدیران به دانش اثر بخش دسترسی می یابند . سواد اطلاعاتی ارتقاء می یابد ، گروه های کاری تشکیل می شوند و خود ارزیابی و خود کنترلی جایگزین ارزیابی سنتی می شود .
دانش آموزان و معلمان در استفاده از فناوری اطلاعات و ازتباطات فرصت می یابند تا درباره ی سبک های یادگیری مورد علاقه ی خود و مسیر های متفاوت ، به بررسی و آزمایش بپردازند . ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه ی درسی برای تقویت یادگیری و مدیریت آن ،موجب می شود که معلمان چگونگی تغییر در روش تدریس خود و هم چنین یادگیری دانش آموزان را درک کنند .
منبع : تکنولوژی آموزشی رشد اردیبهشت ماه 1387
