مراحل سنجش مستمر

1 – خلق ملاک های موفقیت

برای درک عملکرد دانش آموزان ، به ملاک هایی نیاز داریم که :

·        روشن و واضح باشد .

·        با هدف های اصلی آموزش مرتبط باشند ؛

·        هر دانش اموزی در کلاس درس از آن ها آگاه باشد و درکشان کند .

          2 – آماده کردن باز خورد های مفید

           برای آن که باز خورد ها مفید باشند ، رعایت نکات زیر ضروری است :

?    ارائه ی باز خورد به طور مکرر در ارتباط با در ک عملکرد دانش آموزان طی فرایند یادگیری – یاددهی . بعضی از بازخورد ها را می توانیم از قبل تهیه و طراحی کنیم .

?    ارائه ی بازخورد به صورتی که به دانش آموزان اطلاع دهد ، نه تنها تکالیف خود را به خوبی انجام داده اند یا خیر ،  بلکه برای انجام بهتر و پیشرفت در کارشان چگونه باید عمل کنند .

?    ارائه ی بازخورد هایی که به توالی و ادامه ی فعالیت های یاد گیری شکل دهند .

?    ارائه ی بازخورد از سوی افراد گوناگون ( معلم و هم کلاسی ها ) به جنبه ها و ابعاد گوناگون تکالیف انجام شده با تکالیفی که دانش آموز در حال انجام آن هاست .

چگونه میتوان سنجش مستمر را طراحی کرد ؟

برای طراحی فرایند سنجش مستمر ، بر اساس هدف های اصلی آموزش ، ملاک های موفقیت دانش آموزان را در انجام تکالیف تععین کنید . برای مثال ، اگر می خواهید دانش آموزان درباره ی درکشان از مفهومی خاص مقاله ای بنویسند ، اولین قدم در سنجش مستمر این است که بررسی کنیم ، آیا دانش آموزان مفهوم مورد نظر را به خوبی درک کرده اند یا نه ؟ برای آگاهی از این امر ، فرصت هایی را در فرایند آموزش برای سنجش پیشرفت درک دانش آموزان ایجاد می کنیم تا دانش آموزان درباره ی عملکردشان ، بازخورد های لازم را دریافت کنند .

چگونه می توان فرایند آموزش را بر اساس سنجش مستمر پیش برد ؟

همان طور که گفته شد سنجش مستمر ، فرایندی است که طی آن ، دانش آموزان درباره ی نحوه ی عملکردشان و به منظور بهبود آن بر اساس ملاک های از قبل تعیین شده در ارتباط با هدف های آموزشی ، بازخورد دریافت می کنند . بازخورد ها علاوه بر این که نحوه ی اصلاح و بهبود عملکرد را به دانش آموزان نشان می دهند ، آنان را از هدف های اصلی آموزش نیز آگاه می کنند . اگر شما ملاک هایی را برای سنجش عملکرد دانش آموزان فراهم کرده اید ، به آنان نیز اجازه دهید ، ملاک هایی را به مجموعه ملاک های شما اضافه کنند . در ضمن ، ملاک های سنجش موفقیت را در اختیار دانش آموزان بگذارید تا آنان از ارتباط ملاک ها با هدف های آموزش ، آگاه شوند .

برای ارائه ی بازخورد به دانش آموز از سوی هم کلاسی هایش ، الگویی را فراهم کنید تا آنان بتوانند بر اساس آن و برای بهبود عملکرد دانش آموز ، به او بازخورد مؤثر بدهند . در این ارتباط ، تهیه ی کار نما و دفتر چه ی یاد گیری مفید است . بنابراین ، نه تنها از سنجش باید برای قضاوت در باره ی نحوه ی عملکرد دانش آموزان استفاده شود ، بلکه از آن می توان ، برای اصلاح و شکل دادن به برنامه ی درسی و آموزش نیز بهره گرفت .

برای اعتبار بخشی سنجش مستمر ، چه باید کرد ؟

در اعتبا ر بخشی به سنجش مستمر فعالیت ها و عملکرد دانش آموزان ، پاسخ به پرسش های زیر بسیار مؤثر است :

§        آیا ملاک های موفقیت عملکرد ، به طور روشن و واضح تعریف شده اند ؟

§        آیا ملک های موفقیت ، با هدف های آموزش ارتباط دارند ؟

§        آیا فرصت های آموزشی لازم برای ارائه ی بازخورد به عملکرد دانش آموزان را فراهم کرده اید ؟

§        آیا بازخورد های لازم برای اصلاح عملکرد دانش آموزان را تهیه کرده اید ؟

§        آیا در طرح سنجش ، فرصت های لازم برای ارائه ی بازخورد به وسیله ی خود ، هم کلاسی ها ، و دانش آموز را پیش بینی کرده اید ؟

§        آیا چرخه ی سنجش مستمر ی که تهیه کرده اید ، به دانش آموزان کمک می کند تا هدف های آموزش و چگونگی عملکردشان را درک کنند ؟

  نمونه ای از سنجش مستمر در کلاس درس

هدف : ایجاد توانایی در دانش آموزان برای نوشتن مقاله ای متقاعد کننده .

عملکرد : دانش آموزان مقاله ای بنویسند . به این منظور ، خودشان موضوعی چا لش برانگیز را انتخاب کنند و نظرات شخصی خود را به گونه مستد ل  درباره ی موضوع ارائه دهند .

ملا ک های سنجش موفقیت :

معلم و دانش آموزان با همکاری هم ، ملاک های عملکرد مورد قبول در زمینه ی موضوع فوق را تهیه کنند . به این منظور ، معلم دو مورد از مقاله های خوب و بد را که قبلأ تهیه کرده است ، در اختیار دانش آموزان قرار می دهد و از آنان می خواهد از طریق مقایسه ، ویژگی های مقاله ی خوب را استخراج کنند .

ملاک ها می توانند شامل این موارد باشند :

1 – بیان یک عقیده به طور روشن و واضح ؛

2 – ارائه ی مصداق هایی برای حمایت از نظر ارائه شده ؛

3 – بیان استدلال و دلیل رد یا قبول نظرات ارائه شده .

در نهایت معلم فهرستی از ملاک هایی را که دانش آموزان می توانند از آن ها برای نگارش مقاله استفاده کنند ، فراهم می آورد .

بازخورد برای سنجش مستمر :

به این منظور ، از فهرست ملاک های تهیه شده استفاده کنید . به این صورت که دانش آموزان با استفاده از آن ملاک ها ، درباره ی مقاله ای که نوشته اند ، قضاوت و نظرشان را ارائه کنند . سپس نظرات خودشان را با سایر هم کلاسی ها یشان  مقایسه کنند و درباره ی این که چگونه می توانند مقاله ی نوشته شده را بهتر و کاملتر کنند ، رهنمود دهند و بر اساس رهنمود های داده شده ، مقاله ی خود را اصلاح و باز نویسی کنند و در اختیا ر معلم قرار دهند . معلم نیز ، مقاله ی آنان را از نظر پیشرفت بر اساس یک مقیاس درجه بندی که بر پایه ی ملاک های موفقیت ( یک مقاله ی خوب ) تهیه شده است ، درجه بندی کند و خلاصه ای از درجه بندی داده شده را به صورت بازخوردی  توصیفی ، در اختیار دانش آموز قرار دهد .

منبع : تکنولوژی آموزشی اسفند ماه 1386